کمال گرایی در سخنرانی

همه چیز باید به نحو احسن انجام شود، هیچ گونه اشتباهی نباید رخ بدهد، همه مخاطبان باید از همه بخش‌های سخنرانی راضی باشند، هیچ‌گونه اتفاق غیرمنتظره‌ای نباید رخ دهد!

این جملات بخش‌هایی از گفتگوهای درونی یک سخنران کمال گرا هستند. سخنرانان کمال گرا با وجود همه این تفکرات اما باز هم از نتیجه کار خود راضی نیستند و مدام خودشان را یا دیگران را سرزنش قرار می‌کنند.

تعریف کمال گرایی

کمال گرایی (Perfectionism)، که گاهی از آن با عناوین کمال طلبی، کامل‌ گرایی، ایده‌آل‌ طلبی یا بی‌نقص‌ گرایی نیز یاد می‌شود؛ یک ویژگی رفتاری انسان است که از نوعی باور در ذهن او  ریشه می‌گیرد.

باور به بهترین بودن و بدون اشتباه عمل کردن، در زندگی یک فرد کمال گرا، همچون نوعی قفل ذهنی عمل می‌کند و زندگی عادی او را با مشکلات جسمی و دشواری‌های روحی متعددی روبرو می‌کند.

انتظارات افرادکمال گرا، بسیار فراتر از توانایی‌های آنان و حتی بیشتر از ابزارها و امکانات موجود در اطرافشان است. معمولا افراد کمال گرا از این ویژگی خود آگاهی ندارند و بصورت کاملا ناخودآگاه و از روی عادت، بیش از حد از توان ذهنی و بدنی خود استفاده می‌کنند.

در این میان اگر اشتباهی رخ دهد، چون فرد کمال گرا خود را مستحق خطا نمی‌داند، بسیار آشفته خواهد شد و این موضوع تمام پیشرفت‌ها و موفقیت‌های او را کوچک و ناچیز نشان می‌دهد.

کمال گرایی خوب است یا بد؟

کمال گرایی می‌تواند مانند یک تیغ دولبه در زندگی انسان رفتار نماید. همانقدر که کمال گرایی مسیر رسیدن به اهداف را هموار می‌کند به همان میزان هم می‌تواند فرد را در راه رسیدن به دنیای مطلوب، خسته و درمانده کند.

اگر کمال گرایی باعث شود فرد یک زندگی هدفمند داشته باشد و در راه رسیدن به اهداف خود با انگیزه تلاش کند، می‌توان گفت کمال گرایی جنبه مثبتی داشته‌است. افرادی که کمال گرایی مثبت دارند اهداف خود را بصورت واقعی، منطقی و متناسب با امکانات و توانایی‌های خود در آینده در نظر می‌گیرند.

همچنین چنین افرادی اگر در راه رسیدن به بخشی از اهداف خود به موفقیت نرسند، از این شکست‌ها درسی برای پیروزی می‌گیرند. اعتماد به نفس افرادی که کمال گرایی مثبت دارند باعث می‌شود آنها همواره برای تمام موارد ناامید کننده و پست‌بلندی‌های مسیر خود آگاهی داشته باشند.

بنابراین کمال گرایی می‌تواند یک ویژگی مثبت و سازنده برای انسان باشد، اما اگر بصورت افراطی و غیرواقع گرایانه از آن استفاده شود، بسیار مخرب خواهد بود. افرادی که دارای کمال گرایی منفی هستند، اهداف بزرگ، غیرمنطقی و غیراستانداردی را برای خود انتخاب می‌کنند.

این افراد در راه رسیدن به چنین اهدافی، بسیار موشکافانه و سرسختانه عمل می‌کنند و خود را لایق هیچ نوع اشتباهی در طی این مسیر نمی‌دانند. این افراد علاوه بر آنکه همواره نوعی اضطراب و هیجان منفی را تجربه خواهند کرد، از اعتماد به نفس بالایی هم برخوردار نخواهند بود.

معمولا چنین عملکردهایی محوم به شکست ایتع اما فرد کمال گرا شکست را نمی‌پذیرد و در صورت عدم موفقیت بسیار آشفته شده و خود را به باد انتقاد و سرزنش می‌گیرند. معمولا زمانی که صحبت از کمال گرایی می‌شودع منظور همین کمال گرایی منفی در افراد است.

مقاله آشنایی با روش‌های افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی را هم مطالعه کنید

زمینه‌های کمال گرایی

معمولا ویژگی‌های رفتاری کمال گرایی در افراد کمال گرا در تمام حوزه‌های زندگی آنها نمود پیدا نمی‌کند. بسته به میزان کمال گرایی فرد، ممکن است او در یک یا چند زمینه دارای کمال گرایی باشد.

کمال گرایی می‌تواد در زمینه‌های شخصی همچون: اندام، زیبایی، لباس و آرایش، رژیم غذایی و نظافت و در زمینه‌های اجتماعی و حرفه‌ای همچون: عملکرد در روابط اجتماعی، ثروت، شغل، میزان تحصیلات، رابطه با فرزند، تحصیل، همسرداری، مادری، موسیقی یا ورزش بروز پیدا کند.

فرد کمال گرا در هر کدام از زمینه‌هایی که به آنها اشاره شد، در درون خود یک فشار دائمی برای حرکت به‌سوی هدف‌های غیرواقع‌بینانه و استانداردهای بالا احساس می‌کند.

رابطه کمال گرایی با اعتماد به نفس و عزت نفس

افراد کمال گرا، در اصل، احساس خود ارزشمندی ندارند و سعی می‌کنند این احساس را با انجام دادن بی نقص کارها در خودشان به وجود بیاورند. افرادی که عزت نفس بالایی دارند، خودشان را با همه کاستی‌ها و معایب پذیرفته‌اند.

بنابراین حتی در صورت بروز خطا و اشتباه، خودشان را همچنان ارزشمند و لایق می‌دانند. بنابراین می‌توان گفت در افرادیکه عزت نفس بالایی دارند، کمال گرایی بصورت مثبت وجود دارد.

اعتماد به نفس به معنی داشتن توانمندی برای انجام یک کار یا مهارت است. بنابراین اگر یک فرد، در زمینه سخنرانی به اندازه کافی آموزش دیده باشد و تمرین کرده باشد، این مهارت را به خوبی کسب کرده‌است و در زمینه سخنرانی اعتماد به نفس بالایی دارد.

اما کمال گرایی آفت اعتماد به نفس است، زیرا افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، تلاش می‌کنند این کمبود را با تعیین معیارهای سخت‌گیرانه و استانداردهای غیرمنطق جبران نمایند.

کمال گرایی در سخنرانی

جنبه منفی کمال گرایی در سخنرانی

برای یک فرد کمال گرا هیچ چیز با ارزش تر از نتیجه سخنرانی نیست و همه انرژی خود را صرف آن می‌کند! جالب اینجاست که حتی اگر بهترین نتیجه را از دید دیگران کسب کند، اما باز هم چنین موفقیت‌هایی در نظر خود شخص بسیار ناچیز و بی‌ارزش محسوب می‌شود.

معمولا چنین سخنرانانی آنقدر به جزئیات توجه می‌‌کنند، که بخش زیادی از توجه و تمرکز خود روی پیام و موضوع اصلی سخنرانی را از دست می‌دهند. همچنین سخنرانان کمال گرا، برای انجام کارها، کمتر به دیگران اعتماد می‌کنند.

چنین افرادی امکان دارد از صفر تا صد یک برنامه سخنرانی را خودشان در دست بگیرند. در صورتی که این موضوع کاملا نتیجه عکس خواهد داشت و از کیفیت سخنرانی تا حد زیادی می‌کاهد.

جنبه مثبت کمال گرایی در سخنرانی

گاهی به نفع شما است که کمی در سخنرانی کمال گرایی داشته باشید! اینکه بخواهید استانداردهای یک سخنرانی حرفه‌ای را داشته باشید و بخش‌های مختلف سخنرانی را به بهترین نحو ممکن انجام دهید، اصلا چیز بدی نیست.

اتفاقا  سخنرانی که دارای کمال گرایی مثبت است می‌تواند از این ویژگی خود بهترین بهره را ببرد. یادتان باشد؛ معیارها و ملاک‌هایی که برای موفقیت در سخنرانی خود در نظر می‌گیرید، کاملا واقع‌بینانه و با توجه به امکانات موجود و توانایی‌های شخصی خودتان باشد.

اگر مهارت یا توانایی خاصی برای بهبود کیفیت سخنرانی به شما کمک می‌کند، حتما برای یادگیری آن وقت و انرژی صرف کنید. اگر امکاناتی که نیاز دارید، تحت تاثیر محدودیت‌هایی همچون شرایط جغرافیایی یا فرهنگی محل سخنرانی نیست، حتما برای حصول این امکانات حداکثر تلاش خود را بکار بگیرید.

برای یک سخنران که کمال گرایی مثبت دارد، اتفاقات غیرمنتظره‌ای همچون اشکالات فنی، تپق زدن، شرایط بد آب‌و هوایی و حتی اشتباه‌هایی که خود سخنران در طول سخنرانی انجام می‌دهد، هر گز دلیلی برای سرزنش خود و یا دیگران نخواهد بود.

چنین سخنران‌هایی از این موقعیت‌ها بهترین بهره‌برداری را برای کسب تجربه‌های بیشتر و اجرای بهتر سخنرانی  می‌نمایند.

روش های غلبه بر کمال گرایی در سخنرانی

همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد؛ یک سخنران باید بر جنبه منفی کمال گرایی، که مخرب است و باعث ایجاد آثار منفی در زندگی او می‌شود، غلبه کند. کمال گرایی یک باور ذهنی است که منجر به بروز یکسری از رفتارها می‌شود.

پس در قدم نخست باید با دقت به رفتارهای خود، اعمال کمال گرایانه را پیدا کنید و سپس کشف کنید کدام باورها و تفکرات شما منجر به بروز چنین رفتارهایی شده‌اند. یعنی پیش از هر چیز باید بپذیرید که کمال گرا هستید! اگر کمال گرا هستید دقیقا در کدام زمینه یا زمینه‌ها بیشتر کمال گرایی دارید.

هنگامی که برایتان مشخص شود بصورت ویپه در زمینه سخنرای دارای کمال گرایی هستید. سپس سعی کنید موارد زیر را قبل از سخنرانی و به هنگام اجرای سخنرانی خود مدنظر قرار دهید.

خودگویی‌های کمال گرایانه را کنار بگذارید!

از آنجایی که کمال گرایی یک رفتار است که از نوعی تفکر نشات می‌گیرد، می‌توانید با تلاش برای تغییر تفکر خود، تا حد زیادی از این ویژگی رفتاری فاصله بگیرید.

برخی از افکار باعث ایجاد یک سلسله خود گویی‌های همیشگی در ذهن افراد کمال گرا می‌شنوند. خودگویی‌هایی همچون اینکه من باید در در همه جنبه‌های سخنرانی خود موفق شوم و یا اینکه همه بخش‌ها باید به نحو احسن انجام شوند، یا اینکه من نباید هیچ اشتباهی انجام دهم.

ناشی از تفکر کمال گرایی در افراد است. با تغییر دادن گفتگوهای درونی غیرمنطقی و غیرمعقول خود به خودگویی‌های  نرمال و منطقی می‌توانید از اسارت چنین بایدها و نبایدهایی رها شوید. البته این کار نیاز به مداومت، صبر، تکرار و تمرین زیادی دارد، پس صبور باشید!

اشتباه در سخنرانی جایز است!

ینکه همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند و تنها خداوند بی‌نقص و کامل است؛ به این نتیجه می‌رسیم که همه ما در مسیرهای مختلف زندگی حق اشتباه کردن داریم و این ویژگی بدی نیست.

همیشه به‌عنوان یک انسان به خود حق اشتباه کردن بدهید و به جای سرزنش کردن، اشتباهات خود را بپذیرید و از آن‌ها برای موفقیت‌های آینده استفاده کنید. از اشتباهات دیگران هم چشم‌پوشی کنید تا روابط خوبی با آن‌ها داشته باشید.

اینکه هنگام اجرای سخنرانی بنا به هر دلیلی اشتباهی رخ دهد، چه این اشتباه از طرف شما باشد یا به دلیل سایر عوامل، امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است. هرچقدر هم که برای سخنرانی خود تمرین کرده باشید، سناریویی بی‌نقص طراحی کرده باشید و فکر همه چیز را کرده باشید، باز هم احتمال اشتباه وجود دارد.

زیرا بخش زیادی از فرآیند سخنرانی بر دوش خود شماست و شما نیز یک «انسان» هستید. بنابراین از اشتباهات خود نترسید، بلکه آنها را دروازه‌ای برای یادگیری و موفقیت‌های آتی بدانید. از سویی دیگر پیش‌بینی بعضی امور واقعا از حوزه توان و اختیارات شما خارج است و هر لحظه امکان دارد در سخنران یک بحران یا اتفاق غیرمنتظره رخ دهد.

مقاله مدیریت بحران و اتفاق های غیر منتظره در سخنرانی را حتما مالعه کنید.

نکته ای که اینجا اهمیت پیدا می‌کند این است که باید اشتباهات خود را بررسی کنید و ببینید چه خطاهایی داشته‌اید؟ برخی از اشتباه‌ها بسیار رایج هستند و به راحتی می‌توانید آنها را شناسایی کنید و از آنها دوری کنید. اما پرهیز از برخی از اشتباه‌ها نیاز به صرف زمان و انرژی بیشتر و تمرین مداوم تر دارد.

مقاله پرهیز از ۸ اشتباه رایج در سخنرانی را ازدست ندهید!

بازخوردهای منفی را با آغوش باز بپذیرید!

معمولا افراد کما‌ل‌گرا، انتقاد‌پذیر نیستند؛ زیرا احساس می‌کنند کسی‌ که از آن‌ها انتقاد می‌کند، به شخصیت آن‌ها حمله کرده و درباره ارزش‌های فردی آن‌ها نظر می‌دهد.

آن‌ها انتقادهای مختلف را بارها در ذهن خود مرور می‌کنند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند. انتقاد آن‌ها را نابود می‌کند و برای فرار از آن، همیشه خیلی فراتر از حد مطلوب ظاهر می‌شوند. باید بدانید که هرچه‌قدر فرد مطلوبی باشید، باز هم دیگران راهی برای انتقاد کردن از شما پیدا می‌کنند؛ پس انتقادها را بپذیرید و از آن‌ها برای پیشرفت خود استفاده کنید.

به کمک ابزارهایی که در دسترس دارید مانند وب‌سایت شخصی یا شبکه‌های اجتماعی نظر افراد دیگر را درباره سخنرانی‌های خود جمع‌آوری کنید. بسیاری از سخنرانان حرفه‌ای حتی می‌توانند در همان زمان اجرای سخنرانی یا بلافاصله پس از پایان سخنرانی یک بازخورد نسبی از مخاطبان خود بدست بیاورند.

مقاله  پایان سخنرانی چقدر مهم است را هم مطالعه کنید!

در سخنرانی ریسک پذیر باشید!

مفهوم ریسک پذیری در سخنرانی به این معنی است که تمایل داشته باشید تا حد امکان چیزهای جدید و حتی غیرمعمول را امتحان کنید، ریتم عادی را بشکنید و تا می‌توانید هم‌رنگ جماعت نباشید!

با وجود اینکه انجام دادن چنین کارهایی ممکن است فرد کمال‌گرا را تا حدودی از موضع بی‌نقص بودن دور کند، اما در عین حال می‌تواند باعث بروز خلاقیت و جذابیت در سخنرانی شده و به جلب توجه مخاطب بسیار کمک خواهد کرد. شکستن ریتم عادی همچنین می‌تواند به جلب توجه و تمرکز مخاطب کمک بسیار زیادی کند.

حتی اگر در هنگام انجام یک کار پر ریسک، شکست بخورید و ریسک شما نتیجه ندهد، به این باور می‌رسید که شما کاملا بی‌نقص نیستید. نه تنها بی‌نقص نیستید، بلکه مانند سایر انسان‌ها اشتباه می‌کنید و در برخی موارد شکست هم می‌خورید. پس از آنکه این احساس‌ها را چندین بار تجربه کردید، نسبت به آنها احساس بهتری پیدا خواهید کرد.

مقاله خودتان را به جای مخاطب بگذارید را نیز بخوانید.

از کمال ‌گراها فاصله بگیرید!

معمولا افراد میانگین ۵ نفری هستند که بیشترین ارتباط را با آنها دارند! اگر دوستان کمال گرا دارید رابطه خود با آنها را کنترل کنید.

اگر در شبکه‌های اجتماعی و یا رسانه‌های جمعی اخبار افراد موفق و سخنرانان مطرح جهان را بصورت غیرقابل‌کنترلی دنبال می‌کنید و بصورت غیرمنطقی خودتان را با آنها مقایسه می‌کنید. در اولین فرصت ممکن چنین ارتباط‌هایی را کم کنید و پیشرفت‌گرایی را جایگزین کمال گرایی کنید. بیشتر روی موفقیت‌ها و پیشرفت‌های خودتان تمرکز کنید تا موفقیت‌های دیگران.